Firmanın görsel imajı kurumsal kimlik

İzmir Genç İş Adamları İGİD “Profesyonel Dergisi” sayı: 17 Aralık 2007

Günümüzde yediğimiz ekmekten içtiğimiz suya kadar markalarla çevrili bir halde yaşarken, firmaların hizmet ve ürünlerini hedef pazara sunmalarında "görsel imaj olarak kurumsal kimlik nasıl olmalıdır?" sorusu tekrar tekrar gündeme getirmektedir. Firma, kendisiyle ilgili vermek istediği mesajı, görsel imajıyla yani kurumsal kimlik çalışmasıyla gösterir. Kurumsal kimlik tasarımının ifade ettikleri ve önemi, kurum tarafından çok iyi bir şekilde bilinmelidir ki kurum kimliği markanın görünen gücüdür. Bu güç, kurum ya da markanın müşteriye verdiği güvencenin bir göstergesidir.

Firmanızın görsel bir kimliği yoksa, siz de tüketici gözünde yoksunuz demektir. Bir firmanın kendisini temsil etme biçimlerinin bütünü, o firmanın kurumsal kimliğini oluşturur. Firmanın kendisini temsil ederken nasıl algılanacağına yön veren aktivitelerin bütünü ise kurumsal kimlik sürecidir. Kurumsal kimliğin görsel yüzü ise, kurumun logosu, amblemi, kartvizitleri, diğer tanıtıcı işaretleri (renkleri v.b.), web sitesi, reklam ve diğer görsel iletişim etkinlikleri, tabela ve pano gibi dış cephe işaretleri, flamaları, arabaları, çalışanlarının giysileri, kimliği oluşturan öğelerin yalnızca birkaçıdır.

Kurumsal kimliğe sahip olmanın kuruma sağladığı bazı avantajlar vardır. Bunlar arasında; firmanın tanınması sağlanır ve onu benzerlerinden ayırmak kolaylaşır. Bu özellikle, hedef kitlede güven duygusu oluşmasına yardımcı olur. Firmayla bir şekilde ilişkisi olan herkes, neyle karşılaşacağını, kimle iş yapacağını görsel olan kurumsal kimliğinin tasarımına bakarak tahmin edebilir. Peki ister yeni olsun ister uzun yıllardır var olan bir firma, görsel imaj olarak hedef pazarın gözünde sektöründeki diğer firmalardan kurumsal kimlik çalışmasıyla nasıl ayırt edilebilir bir hale getirilebilir? Örneğin; Amblem ve logolar sırf şekil, sembol olsun diye mi yaratılırlar? Yoksa her işaretin, rengin, firmayı sembolize etmesi ve hedef kitle üzerinde yarattığı görsel imajı tam olarak yansıtabilmesi için mi yaratılırlar? Görsel açıdan nasıl olmalıdırlar? Tabi ki bu anlamda firma açısından rekabet ön plandadır ve hedef kitleye görsel olarak kendilerini en iyi şekilde ifade etmeleri gerekir. Farklılıklarını, üstünlüklerini görsel olarak ortaya koyarak rakiplerinden bir adım öne geçmek için, kurumsal kimliklerinin tasarım aşamasını profesyonel tasarımcılarla birlikte yürütmelidir.

Hedef kitle üzerinde rakiplerinden ön plana çıkması, onun görsel olarak doğru mesajı taşıyıp taşımadığıyla doğrudan ilintilidir. Firmanın kurumsal kimliği içindeki görsel imajıyla markasını en üst düzeye taşıması akılda kalıcı, bir logo ile mümkündür. Akılda kalıcı bir logonun özellikleri şöyle tanımlanabilir; Sade, kolay anlaşılır, hatırlanması kolay, özgün. Başka firma ya da ürünlere ait logolar ile karışıklığa sebep vermeyen, hatta çağrıştırmayan, ilgili kuruluşun ya da ürünün özelliklerini yansıtmalıdır. Logo, markanın imzası olarak görülür, bu nedenle firmanın perspektifinin, sade ve modern bir yapıda olmalıdır. Logo, sadeliğinin yanı sıra gerek rengi gerek şekli itibariyle farklı koşullarda görüldüğü zaman bile akılda kalıcı olmalıdır.
Genellikle firmaların birleşmelerinde, ayrılmalarında, yeniden yapılanmalarında ve diğer stratejik yapı ve idari değişimler sonrasında kurum kimliğinin yenilenmesi gerekebilir. İster böyle bir değişim içindeki, ister yıllardır var olan bir firma olsun bu değişimi gerçekleştirirken logonun olabildiğince sade olması, temsil ettiği kurumuna çok uygun olması ve bir dereceye kadar da ayrıntılı olması gerekir. Çünkü, firmaların hedef kitlesi tarafından tanınabilmek, pazarda rakipleri karsısında direnebilmek ve için güçlü bir kurumsal kimliğe sahip olmalıdır.

Brief (ön bilgi)

Brief reklam sektöründe müşterinin ihtiyacını ya da talebini ifade eder. İlk brief müşteri tarafından verilir. Bu toplantıda tasarlanacak ürünün ya da kampanyanın kapsamlarını, hedef kitlesini, pazarlama startejilerini, varmak istedikleri yeri ve bütçeyi, o işin sorumlusu olan müşteri temsilcisine ve sanat yönetmenine sözlü yada yazılı olarak verilir. İkinci brief ise Yaratıcı brief’dir. Tasarımcıların yaratma sürecine geçmeden önce Sanat Yönetmeninden müşteri ve kampanya ile ilgili bilgilerin öz bir şekilde yaratıcı gruba aktarılmasıdır. Yaratıcı Brief’in en önemli kısmı konuya dair özün aktarılmasında müşteri temsilcisi ve sanat yönetmeninin bilgi ve tecrübesidir. Bundan sonraki bölümde ise yaratıcı grubun (tasarımcı, metin yazarı) brief`ten anladığını ve nasıl bir strateji oluşturacağının layout şeklinde oluşturulduğu kreatif (yaratıcı) grup toplantısıdır. İşte bütün bir kampanyanın ana fikri bu brief sırasında orada ortaya çıkar. Bu toplantıya Kreatif Direktör (Yaratıcı Yönetmen) Art Direktör (Sanat Yönetmeni) Reklam yazarları, o işle ilgili Müşteri temsilcisi MT, Grafik Tasarımcılar, ajans başkanı hatta ajansın patronu da bu toplantıda yer alırlar.

Madalyonun öteki yüzü MARKA YARATMAK

Günümüzde "Marka ve Marka Olmak" kavramları her türlü ortamda duyduğumuz bir kavramlar haline gelmişken, marka nedir? sorusuna madalyonun öteki yüzünden bakarak başlayalım..

TDK'da geçen marka kavramının tanımı şöyledir, "Bir ticari malı, herhangi bir nesneyi tanıtmaya, benzerinden ayırmaya yarayan özel ad veya işaret" tir. Peki markalar sırf bu amaç için, keyif olsun diyemi yaratılırlar? Tabiki bu anlamda üretici açısından rekabet önplandadır yani kısacası rekabet markayı doğurur. Çünkü rekabette kaliteli olmak, firmaların en büyük isteğidir,"ben bu sektörün en iyisiyim, ben diğerlerinden daha iyiyim, ben, ben... "vardır hep. Bunu da görsel imajlarıyla yani markalarıyla ortaya koyarlar. David Ogliy'nin "Bir marka tüketicinin ürün hakkındaki düşüncesidir." dediği gibi . Marka, ürünün yada hizmetin kalitesiyle eşdeğer olarak firmanın hedef kitle üzerinde bıraktığı etkidir. O, ticari bir sembol olmakla birlikte pazarlama mesajıda taşır. Hedef kitle üzeinde rakiplerinden ön plana çıkması, onun doğru mesajı taşıyıp taşımadığıyla doğrudan ilgilidir. Marka imajı oluşturulurken, markayı ve ismi ile ürün ve hizmetlere kimlik kazandırmaya yönelik tüm süreçleri içine alabilirsiniz. Marka nedir? sorusuna yanıt bulmaya çalıştık, biz tasarımcıları ilgilendiren asıl olan Marka imajı, Kurum imajı neye göre tasarlanmalı? Hangi kriterler göz önünde bulundurulmalıdır? sorularına yanıt bulmaktır...

Markalar tıpkı insan gibidirler, yaşadıkları hayat onları sürekli gelişime ve değişime zorlar. Bu açıdan bir firmanında görsel imajının gelişmesi değişmesi beklenir. En azından 10 yılda bir firmanın marka imajı yenilenmelidir. Bu anlamda bir firmanın ürün yada hizmet seviyesi yükseldiğinde marka yaratma, pazarda konumunu belirleme gündeme gelir. Bir tasarımcı olarak böyle bir firmayla karşı karşıya kaldığınızda ne yapmalısınız? Sizden bir marka yaratmanız istenir.

a) (...İş çok acil denmiştir size) Doğrudan tasarıma başlarsınız
b) (...bu iş kısa süreli olmaz dersiniz) Firmanın Pazardaki Rakiplerini inceleyerek başlarsınız
c) (...firma küçük bir firmadır) Uydururma bişiler yaparsınız

*Doğru cevap "b" şıkkı eve "b" şıkkını tercih edenlerle devam edelim biz.. (tabi bunun bir ekip işi olduğuda unutulmamalıdır. )

Marka imajı, kurumsal imaj tanınırlık kazandırma çalışması ile başlar. Değişik mecralar kullanarak hedef kitlesiyle iletişim kurmayla sürer, ardından konumlandırma çalışmasıyla devam eder.

Marka konumladırma şu şekilde çözümlenebilir;

A Kalite

1*Global Düzey

--------------------------------

B Kalite

1* Yüksek Düzey

2* Orta Düzey

--------------------------------

C Kalite

1* Yeterli Olmayan Düzey

2* Kaliteden bir Haber olanlar

---------------------------------

Firmanın ürünün yada hizmetinin hangi düzeyde bir firma olduğunu pazar araştırmasına göre belirlenir. Firmanın kunumlandırılması bu açıdan çok önemlidir. Şirketin karşılayamayacağı konumlandırma yaparak işe başlamak yanlış olur.

Marka değerinin belirlenmesi amacıyla yapılan araştırmalarda aşağıdaki göstergeler dikkate alınmaktadır.

* Markanın neye ihtiyacı var?

* Rakip firmalar hakkında inceleme

* Firmanın güçlü yönleri
* Firmanın zayıf yönleri

* Rakiplerinden Farklı olan yönleri

* Hedef Kitlenin Tanınması

a) bireysel kullanıcılar

b) kurumsal kullanıcılar

* Markanın vaadi

* Markanın Hedeflediği (Pazardaki yeri)

* Firmanın reklam bütçesi v.b.

Bu süreçler tasarımcı tarafından bizzat yapılabildiği gibi aslında doğru olanı pazarlama uzmanları tarafından yapılmasıdır. Yada böyle büyük çapta bir araştırma yapacak imkanınız yok ise, farklı yöntemler kullanarak firma hakkında bilgi toplamanız ve hangi kategoriye girdiğini kendiniz belirlemeniz gerekir. Tabi marka oluşturma sürecinde dikkat edilmesi gereken daha başka özelliklerde vardır.

1. Marka, hedef kitlenin zihninde bazı özellikle çağrışım yapmalıdır. BMW’in dayanıklı, sağlam, pahalı oluşunun tüketici zihninde canlanması gibi. 2. Marka, nitelikleri ile beraber yararlarıda tüketici zihninde hatırlanmalıdır. BMW’in sürmesi keyifli, sahibine prestij sağlayan, iyi performanslı bir otomobili çağrıştırması gibi. 3. Marka, şirket değerlerini taşımalıdır. BMW’in iyi organize olmuş ve yenilikçi bir şirketi çağrıştırması gibi.4. Marka bazı kişilik özellikleri çağrıştırmalıdır. BMW’in, hızlı, canlı, atak bir kişi olarak canlandırılması gibi. 5. Marka, hedef kitle olarak onu ne tip insanların onu alacağını çağrıştırmalıdır. BMW’in hızlı, canlı, atak kişileri alıcı olarak kendisine çekmesi gibidir.

Evet malzemeler hazır olduğuna göre işin mutfak bölümüne geçerek yemeği yapmaya başlayabiliriz. Aslında bundan sonrası bu bilgiler ışığında, Grafik Tasarımcının temel tasarım ilke ve elemanlarıyla yoğrulmuş hayal gücüne kalmıştır.

Tasarım süreci bittikten sonra sunum aşaması gelir. Bu aşamada bizler hayallerimizi, tasarımlarımızı yani soyut olana somut anlamlar yükleyerek anlatmak durumundayızdır.

Daha ayrıntılı olarak, renklerin psikolojik anlamları gibi semiyoloji (Simge, sembol ve işaretlerin yorumlanması) ve temel tasarım ilke, elemanlarıyla birlikte hayal gücümüzü kullanarak oluşturduğumuz tasarımlarımızı anlatmamız istenir, beklenir. (Örneğin bu yorumlama şu şekilde olabilir; tipografik olarak küçük harflerle tasarlanan bu logo, samimiyeti çağrıştırdığı gibi genç ve dinamik bir etkiye sahiptir. Bu marka hem genç hemde tecrübeli anlamındadır. Büyük harfler ise güçlü büyük olgun ve yaşlı anlamını fazlasıyla ifade eder.)

Bu aşamada önemli olan Firma yetkililerine, Firmaları açısından markanın görsel olarak güzel olmasının yanı sıra doğru ve sağlam temelli bir görsel imaja sahip olması gerektiğini, doğru olanında tasarımlarda mevcut olduğunu göstermemizdir.

Tüm bu yaşanılanlar, markalaşma sürecindecindeki bir firmanın konumlandırılması açısından çok önemlidir. Şirketin karşılayamayacağı bir konumlandırma yaparak tasarıma başlamak işin en başından başarız olduğunun göstergesidir. :)

Grafik Tasarımda Temel Prensipler

Tasarım, bir yandan içeriğinde sanatsal estetiği barındırırken soyutlanmış nesnelerin ve görsellerin bütünüdür. Diğer açıdan baktığımızda ise; psikoloji, matematik, pazarlama v.b. bilimsel olgulardan da yararlanır. Bu nedenle bir tasarımcının grafik tasarımcının bilmesi gereken temel prensipler vardır. Tasarım olması gereken bu kriterlere Denge/Balans (Balance), Ritm(Rhythm),Orantı(Proportion),Baskınlık(Dominance), Birlik(Unity) bir göz atarak başlayalım;

İlk olarak tasarım içerisinde denge/balans “balance” görsel öğelerin birbiriyle olan büyüklük, küçüklük, bakımından ve biçim/form oranının izleyenin gözünde estetik bir denge oluşturmasıdır. Kompozisyonu oluşturan resim, yazı ve illüstrasyonlar, dengeli bir biçimde yerleştirilerek kompozisyon oluşturulmalıdır.

Peki bu denge nasıl olmalı? Nasıl bir denge oluşturmalıyız ki göze hoş gelen, algı yönüne uygun bir tasarım elde edebilelim?

Dengeyi, asimetrik ve simetrik olmak üzere iki farklı açıda kurgulayabiliyoruz. Simetrik denge ile kurulmuş kompozisyonlardaki öğeler, birbirleriyle dikey ve yatay olarak veya köşegensel olarak birbirine paralellik gösterirler. İnsanı düşünün, anatomik olarak ortadan dikey olarak iki eşit parçaya ayırdığımızda sol ve sağ tarafta birbirinin aynısı kollar ve bacaklar, yüze gelince gözler, kulaklar birbiriyle eşit uzaklıktadırlar. Kompozisyonlarda da simetrik denge bu şekilde kurgulanır.

Simetrik denge izleyicinin gözünde estetik bir etki bıraktığı gibi, süreli yayınların tasarımlarında tekrarlanması, sıkıcı olabilir. Hani ilk ip baskı yaptığımız dönemleri hatırlarsak, ipi renk renk boyayıp, sonra kağıt üzerine yerleştirdikten sonra kağıdı ortadan ikiye katladığımızda ortaya çıkan baskı simetrik bir baskıdır. Tasarımda simetrik denge, göze estetik anlamda hoş gelebilir, fakat süreli yayınlarda sayfa tasarımında tekrarlanarak kullanılması sıkıcı bir etki yaratabilir. Resmiyetin, otoritenin vurgulana­cağı tasarımlarda tercih edilir. Diğer yandan simetri dürüst­lüğün, saygınlığın psikolojik simgesi olarak değerlendirebiliriz.
Asimetrik denge ise birbirine benzemeyen görsel öğeler arasında dinamik bir düzen sağlar Simet­rik dengede olduğu gibi asimetrik dengede de bir optik ağırlık merkezi vardır. Fakat bu merkez geometrik merkezden farklı bir konumdadır. Tamamıyla gözün estetik açıdan belirlediği bir merkezdir bu. Asimetride, büyük yazı küçük yazıyı, büyük görsel öğe küçük görsel öğeyi ezer ancak sayfada yine de bü­tünlük hakimdir.
Ben kendi tasarımlarımda resmi, ciddi bir imaj için simetriyi; dinamik, çağdaş bir imaj için asimetriyi tercih ederim, simetri de düzen ve kural, asi­metride rastlantı ve keyfilik bulurum. Simetrik tasarımı katı ve sınırlılığı, asimetri ise hayatı, eğlenceyi sembolize eder.

Simetriye dair bu söylediklerim hiçbir tasarım kesin bir kural niteliğinde değildir. Asla böyle algılanmamalıdır. Sizlerde gerektiği durumlarda optik dengelerle oynayarak tasarımlarınızla ilgi çekmeye çalışabilirsiniz. Ancak bu bilinçli bir seçim olması gerektiğini unutmayın.
-----------------------------------------------------------
Tasarımda ritm ise; aynı kompozisyon içerisindeki elementlerin faklı şekillerde birbirini tekrar etmesi yada varyasyonlarıdır. Ritmin kompozisyondaki temeli harekettir.Bu anlamda kompozisyonda kullanılan, çizgi ve yüzeylerde yapılan yön değişikliği hareket kazandırır. Genel olarak yatay ve dik çizgiler durgunluk, eğik ve kavisli çizgilerde hareket yaratır.

Ritm kompozisyonlarda dinamizm katmak ve hareket ve doku oluşturmak için aynı zamanda Ritmin psikolojik bir etkisi vardır. Bu yüzden de ritkompozisyonlardaki ritm; renkler, biçimler, açık ve koyu, öğelerin birbiriyle ilişkileri, dolu ve boş alanlar ve bunların çevre ilişkileri, kontrastlıklar, gölge ve yarı gölge, devinimlerin,ritmin yükselme ve alçalma hızlarının üzerimizdeki etkileridir.

Grafşk tasarımda ritm izleyici açısından bir ahenk oluşturacak biçimde düzenlenmelidir. Bunun için tasarımlarımızda, düzenli ritm, akışkan ritm ve ilerleyen ritm gibi ritmler uygulayabiliriz;
Düzenli ritm; elementlerin uzunluk yada yükseklikleriyle ilintilidir, eşit veya benzer seviyede olması ve birbirleriyle tekrar etmesiyle oluşturulur. Akışkan ritm; biçim ve ölçüleri birbiriyle benzerlik gösteren elementlerin, hareket etkisi oluşturacak şekilde dizilmesiyle oluşturulur. İlerleyen ritm; Elementlerin açısal ve ve doğrusal tekrarını yaparak animasyona benzer bir ilerleme gösterir.
-----------------------------------------------------

TRT Videolarım

Aşağıdaki linklerden TRT Bilişim Rüzgarı Programının Bilişim Tasarım Bölümlerinden bazılarına ulaşabilirsiniz;

http://www.photoshopmagazin.com/paylasim/kategori/trt_videolarimiz

Özge Mardi/ TRT Bilişim Rüzgarı LOGO Yarışması Birincisi Video
http://www.photoshopmagazin.com/paylasim/205/photoshopmagazin_ve_bilisim_ruzgari_logo_yarismasi.html

----------------------------------------------------------------

www.bilisimruzgari.com adresi videolar bölümünden; izleyebilirsiniz.

http://www.bilisimruzgari.com/default.asp?L=TR&mid=249

vektörel illüstrasyon

---------------------------------------------------------------------

Grafik tasarımın vazgeçmez öğelerinden biri olan illüstrasyon, tanıtım amacıyla bir amaç ve proje doğrultusunda yapılır ve genelde ticaridir. Kısaca ihtiyaç karşılamak için yapılır. İletilmek istenen mesaj en kısa, güçlü ve doğru yolla verilmeli, tercih edilmelidir. Grafik tasarım ürünlerinin hemen hemen hepsinde görebiliriz illüstrasyonları... örneğin, meyvasuyu kutularındaki meyvaların büyük bir kısmı illüstrasyondur..

---------------------------------------------------------------------

Dijital illüstrasyon için kullanılan iki ana araç vardır. Piksel ve vektör. Piksel tabanlı illüstrasyon tasarımlarında kullanılan programların en ünlülerinden biri Photoshop. Vektörel illüstrasyon için ise yine adobe programı olan Illustrator tercihiniz olabilir. Tasarımcı dijital illüstrasyonu hazırlamadan önce eskizlerini yapar, bunları scanner ile dijital ortama geçirir yada direk olarak tablet üzerinde çizerek bu programlar sayesinde illüstrastonunu oluşturmaya başlar. Bu aşamada en önemli özelikleriden biri de , ilüstrasyonun vektör veya piksel tabanlı olması dır. İllüstrasyonun kullanım alanına göre bu seçimi kolaylıkla yapılabilir. Örneğin illustrasyonumuz(resmimiz) çok keskin hatlara ve gölgelere sahipse kolaylıkla vektörel(çizim) olarak oluşturabiliriz. Bunun yanında illüstrasyonun çok büyük ebatlarda (örneğin bilboardlarda yada bina giydirilmesinde) basılması söz konusu ise, kesinlikle vektörel illüstrasyonu tercih etmeliyiz.

---------------------------------------------------------------------

***Vektörel çizimin en büyük özelliği, çizilenin keskin hatlara sahip olması ve ne kadar büyültülürse büyültülsün hiçbir şekilde değer (resolution)kaybetmemesi. İllustrator programında kolaylıkla vektörel illüstrasyonlar yapılabilir ve yapılan bu illüstrasyonlar daha sonra ölçüleri değiştirilmeden photoshop programında boyut kazandırılabilir.Yada mesh araçlarıyla ışık ve gölge efektleri verilerek gerçeğe yakın vektörel ,llüstrasyonlarda elde edilebilir.

Grafik Tasarımda Renk

Renk, Bir ışık kaynağından yayılan ışınların nesnelere çarptıktan sonra yansımaları sonucu gözümüzün algıladığı duyumdur.Temel olarak üç ana renk vardır, kırmızı, mavi ve yeşil turuncu, sarı ve mor ise bu üç ana rengin birbirleriyle karışımlarından oluşan ara renklerdir.

Aşağıdaki linkten renklerin karışımlarıyla ilgili bilgiler bulabilirsiniz.
http://www.wellstyled.com/tools/colorscheme2/index-en.html

**Bir grafik tasarımda renklerin doğru seçilmesi önemlidir. Örneğin; Coca Cola deyince aklınıza ne renk gelir? Turkcell deyince ne renk veya Adidas deyince… Renk odaklaması, bir markanın algılanmasında taşıyıcı bir etkiye sahiptir. Peki bu renkler nasıl seçiliyorlar? Tasarımcılar direktörler bu renkleri nasıl seçiyorlar? Örneğin; tasarımda başlık, metinler, varsa çizgiler veya grafik ikonlar, clipartlar… Bunların her birinin ne renk olacağına tasarımcı nasıl karar veriyor? Tabi ki renklerin psikolojik mesajları bu belirlemede önemlidir.
--------------------------------------------------------------
Renklerin psikolojik mesajları;

KIRMIZI : Titreşimi en kuvvetli, en dinamik renk kırmızıdır. Aynı zamanda iştah açar ve bu yüzden dünyadaki bir çok gıda firması logosunda kırmızı rengi kullanır. Ayrıca etkinlik ve cesaret veren bir renktir.
--------------------------------------------------------------
MAVi : Sakinlik ve sükuneti temsil eder. Mavinin kan akışını yavaşlatır. Nazar boncuğu o yüzden mavidir. Batıda intiharları azaltmak için köprü ayaklarını maviye boyarlar. Duvarları mavi olan okullarda çocukların daha az yaramazlık yaptığı saptanmıştır. Mavi, bir at yarışında kazanan ata takılan mavi şeritte olduğu gibi, liderliğin rengidir.S
SARI : Geçiciliğin ve dikkat çekiciliğin sembolü. Trafik levhalarında uyarı işaretlerinin sarı olması bu yüzdendir. Post-itlerinde sarı oluşu dikkat çekici...
--------------------------------------------------------------
TURUNCU: Sıcak renklerdendir ama kırmızı kadar dinamik değildir. Rahatlığı parlaklığı anlatır, kırmızı renk kadar olmasa da ateşi, güneşi ve ısıyı çağrıştırır.
--------------------------------------------------------------
YEŞiL : Güven veren veirir. O yüzden bankaların logolarında hakim renktir. tazeliğin ve verimliliğin rengidir. Çevreyi ve doğayı sim¬geler, rahatlatıcı ve dinlendiricidir. GreenpeaceDe olduğu gibi. Yeşilde dinsel, mistik bir anlam da vardır. Müslümanlıkta ana renk olduğu gibi, Hiristiyanlarda da bu rengi inanmanın, ölmezliğin bir simgesidir.
--------------------------------------------------------------
LACiVERT : Sonsuzluğu, otoriteyi, verimliliği ve asaleti simgeler. O yüzden dünyadaki firmaların yarıdan fazlası logolarında maviyi kullanır.
--------------------------------------------------------------
PEMBE: Pembede romantik ve tatlı dinginliğin utangaçlığı vardır. Daha cansız olmakla beraber bu renk analığın, kadınlığın ve bağlılığın rengidir, İn­giltere'de Boots ve Marks and Spencer mağazalarında tüm tezgahtarla­rın pembe gömlek giymeleri bundan olsa gerek. Çekingenliğe ve tatlı­lığa vurgu yapar. Sakin bir renktir.
--------------------------------------------------------------
KAHVERENGİ: Şıklık ve gereklilik izlenimi yaratır. Renkler içinde en realist olandır. Ne yaygın, ne de kaba olmamasına rağmen sağlıklı yaşam ve gündelik işi temsil eder. Koyu tonlara yaklaştıkça siyahın özelliklerini üstlenir. Kansas Universitesi Sanat Müzesinde bir araştırma için halının altını elektronik bir sistemle donatmışlar, duvar rengini beyaz ve kahverengi olarak değişebilir yapmışlar. Arka fon beyaz kullanıldığında, insanlar müzede yavaş hareket etmiş, daha uzun kalıp, daha az alanda dolaşmış­lar. Arka fon kahverengiye dönüştürüldüğünde ise daha hızlı hareket edip, daha az alan dolaşmış ve müzeyi daha kısa sürede terk etmişler.Renklerin insanlar üzerindeki yadsınamaz etkisini fark eden ve bilimsel çalışan batılı şirketler bunu bilinçli olarak iş yaşamlarında sıklıkla kul­lanmaktadır. Mc Donaid's, Burger King, Kentucky Fried Chicken ve buna benzer dünyadaki pek çok ünlü "Fast Food" restoranın sandalye­leri ve masaları kahverengi, duvar boyaları ise kahverengi-şampanya-pembe karışımıdır. Uzun süre oturulacak, keyifle yemek yenecek bir restaurantın bu renkleri kullanmaktan muhakkak ki kaçınması gerektiği aşikârdır.
--------------------------------------------------------------
TURKUAZ: Türklerin çinilerde kullanarak renk âlemine kattıkları bir renktir, için­de büyük bir güç ve sessiz bir ihtişam barındırır. Adeta ateşin dışavuru­mudur, ama bir "iç ateş"tir ve soğuktur.
--------------------------------------------------------------
MOR:Başka hiçbir renk mor kadar gizem dolu olamaz. Üzgün, melankolik ve onurludur. Siyah, yokluğa karşılık geliyorsa, mor da kıskançça sakladı­ğı sırlara. Işıklanınca leylak olur. Böylece gizemden sihirliye, ciddiyet­ten kırılganlığa dönüşür. Leylak kendini ifade etmekte mor kadar ce­sur değildir. Mor bizi özlediğimiz çocukluğun rüyalarına ve fantastik dünyasına götürür. Nekrotik duyguların rengidir. Bu duyguları açığı çı­kardığı, insanları bilinçaltında korkuttuğu da tespit edilmiş bir renktir.
--------------------------------------------------------------
BRONZ:Genelde negatif bir etkisi vardır. Tepki almak istendiğinde işe yarar, iç­ki reklâmlarında belki biraz da içkinin rengine benzeşmesinden de sık­ça kullanılır. Altını ve parayı çağrıştırmasından zenginlik, güç ve ihtişa­mı, metalik renginden dolayı sağlamlığı çağrıştırır. Bu etkisinden dola­yı birçok bankanın logosunda kullanılmıştır.
--------------------------------------------------------------
SiYAH : Gücü ve tutkuyu temsil eder, soyludur. Bizde ve batıda siyah matemi temsil eder, oysa Japonya'da siyah mutluluktur. Siyah fonda kullanılırsa karamsarlığı çağrıştırır. Siyah, Johnnie Walker Black Label’da olduğu gibi, lüksün rengidir.Renklerin psikolojik özelliklerinden yola çıkılarak tasarımlarda renk öğesi kullanılabilir, Ancak, bu kavramlara bir tasarımda nasıl işlerlik kazandırılacağına dair formüller ne yazık ki yoktur.
--------------------------------------------------------------
BEYAZ : istikrar, devamlılık ve temizliği simgeler. Siya­hın tersine dışadönüktür.
--------------------------------------------------------------
GRİ: Bir karakteri yoktur, donuktur ve arkaplandadır. Ne beyaz kadar imkân dolu, ne de siyah ka­dar hareketsiz. Kuşkulu, kararsız ve tarafsız bir ruh halinin rengi. Ener­ji yoksunluğu ve kararsızlığın işaretidir. Adeta yaşlılık ve yaklaşmakta olan ölümü davet eder. Soluk bir gri korku ve efkâr, koyu gri kir, hastalık ve umutsuzluğun ifadesidir. Diplomatik ve ağır bir renktir ama ciddiyeti yanında hareketsizliği ve yavaşlığı da temsil eder. Gri bütün renklerle kombine olabilir.

--------------------------------------------------------------

Grafik tasarımcı renk seçiminde şu üç unsuru dikkate almalıdır:

1- Rengin kültürel çağrışımını, (renkler kültürel açıdan ele alındıklarında da değişik kavranılan çağrıştırırlar. Mesela, altın sarısı Doğu kültürlerinde kutsal renk sayılırken, bazı Batı toplumlarında korkaklığın ve ihanetin simgesi olarak kabul edilir.)

2- Hedef kitlenin renk tercihi, (Mesela bankacılık sektöründe öncelik güven olduğu için genellikle yeşil tercih edilirken, otomotiv sektörü söz konusu olduğunda otomobilin özelliklerine göre renk seçiliyor; örneğin spor bir model ise, kırmızı gibi hıza dair, heyecan uyandıracak renkler tercih ediliyor. Gıda sektöründe, tüketilen herhangi bir gıdanın rengi, yani insanlarda iştah uyandıran sarı, turuncu, kırmızı gibi renkler daha etkili olabiliyor. Kısacası, hedef kitlenin ne hissetmesi istendiğine karar verilip bu doğrultuda renk seçiliyor. Renk seçimi dönemsel olarak da değişiklik gösterebilir)

3- Firma ya da ürünün karakteri, (Firmanın özellikleri doğrultusunda, örneğin Hilton logosunu laciverte çevirirken insanların kafasında büyük kuruluş imajı yaratmak istemiştir)

4- Tasarımdaki yaklaşım biçimi (tasarımcının yaklaşımı)

Tasarıma Başlarken

Yıl 1997 izmir Göztepe Meslek Lisesi Grafik Tasarım Bölümü son sınıftayım, o zamanlar Ege Bölgesinde yüksek tirajla satılan Gazeteege’de reklam departmanında staj yapıyorum, şu anda İzmir Yaşar üniversitesi olan eski taş bina. Meslek lisesinde olduğumdan haftanın 3 gününü orda geçiriyor geriye kalan 2 gün ise okula gidiyordum. Staj dediğim de öyle üniversite stajı gibi bir ay, iki ay değil tam 8 ay sürdü. İlk birkaç ay imaj bank kataloğundan görsel aramakla ve diğer gazetelerdeki basın ilanlarını taramakla geçti. Öyle ki tüm gazetelerde çıkan ilanları tanıyıp, çözümler hale gelmiştim. Hangi reklam ajansları hangi firmalarla çalışıyor ve tasarıma yaklaşım biçimleri nasıl? Daha sonra tasarım aşamasını müşteri temsilcisinden grafik tasarımcının önüne gelene kadarki evreyi takip etmekle geçti. İş geliyor, görsel yönetmen, metin yazarı ve tasarımcılar birlikte toplantı yapılıyor, çizimler taslaklar hazırlanıyor. Bu evre hep sus pus oturduğum bir dönemdi.
O zamana kadar hiç bilgisayarda tasarım yapmamıştım. Okulda her türlü tasarımı elimizle rapido ve guaj boyalarla yapardık. İlk macintosh bilgisayarla tanışmam bu dönemde oldu, photoshop henüz 3.0 ve freehand de hala aldus da idi fakat biz freehand yerine Quark X press vardı ve gazetenin sayfalarını onunla hazrılardık, photoshop'ta da renkli ilanları hazırlardık. Kendime ait bir bilgisayar olmadığı için grafik tasarımcı abla ve abiler ya da art direktör yerinden kalkar kalkmaz bilgisayarının başına geçiyordum. sonra bana da bir bilgisayar verdiler, eskiydi ama olsun. Neyseki tasarım yapmaya başlamıştım. İlk önce gazetede seri ilanlar bölümünde çıkan çerçeveli ilanları tasarlıyordum. Sadece siyah beyaz ve tipografiden oluşuyordu bu tasarımlar. İlk aşamayı geçmiştim, tipografik anlamda çözümlemiştimki ilk renkli ilanım geldi, çeyrek sayfa renkli bir tasarım, o kadar çok uğraştım ki bu tasarım üzerinde toplantılara bile girmeyip hatta yemeğe bile gitmemiştim. En iyisini yapmalıydım. Tasarım bittikten ve onaylandıktan sonra sayfaya çaktım (yerleştirdim). Ertesi günü sabırsızlıkla beklediğimi hiç unutmuyorum. Böylelikle ilk tasarımımıda yapmış oldum. Sekizinci ayın sonunda stajım bitmeye yaklaşmıştı ki, toplantıda benimle onlarla kalıp çalışmaya jr grafik tasarımcı olarak devam etmemi istediler. Ama benim hedefim üniversite eğitimi almak olduğu için, desen eğitimime devam ederek yazın yetenek sınavlarına hazırlanacağımı söyleyerek gazeteden ayrılmıştım.

Grafik Kavramlar

Favicon / Sıksimge Nedir?
Favicon, web sayfalarının adres kısmının başında bulunan minik logodur. Sayfa favorilere yada sık kullanılanlara eklendiği zaman isminin yanında yer alır ve o sayfanın bulunmasını kolaylaştırır.
-----------------------------------------------------------------------------------
Recto: süreli yayın ya da benzerlerinin sağ taraftaki sayfasıdır. Sayfa 1, sürekli olarak recto üzerindedir yani sağ tarafa denk gelir ve rectolar sürekli tek sayfa sayısını taşır. Verso ise tam tersine kitabın sol taraftaki sayfasıdır.
-----------------------------------------------------------------------------------
Degrade
Grafik Tasarım programlarında gradient olarak da bilinen Degrade, siyahtan beyaza giden tram; koyu renkten açık renge ya da bir renkten başka bir renge geçiş işlemidir. Daha çok değişik zemin uygulamalarında tercih edilir. Bir amblem yada logoda degrade, baskı açısından lekesel etki vermediği için kullanılmamalıdır.
-----------------------------------------------------------------------------------

Filigran
Kullanılan malzemenin zeminine açık renk tonlarında basılan çizgi, resim, yazı ve benzeri şekil veya biçimlerdir. Ayrıca Filigran, bazı kağıtların dokusunda bulunup ışığa tutulunca görülürler. Filigran, bir resmin yada paranın kopya edilememesi için uygulanır.
-----------------------------------------------------------------------------------

Lorem ipsum

Lorem ipsum, biz tasarımcıların, tasarımın eskiz aşamasından itibaren taslağı oluştururken kullandığımız taklit yazı (text) bloğudur. Çalışmanın taslağına Lorem ipsum'u , metin bloklarını yerleştireceğimiz yerlere, hangi punto ve hangi yazı karakteri olması gerektiğini belerileyerek yerleştiririz. Lorem ipsum'u kullanma sebebimiz örneğin tasarıma bakan müşteri yada art direktör olsun, dikkatinin yazının içeriği doğrultusunda değil de genel anlamda tasarıma odaklanmasını sağlamak istememizdir. İşte bu anlamda tasarımın bir bütün olarak algılanması ve dikkatin metine kaymaması için tasarımcılar Lorem ipsum'u, 1500' lü yıllardan itibaren bu amaçla kullanmışlardır.

Günümüzde de tasarımcılar sembolik yazı bloklarını oluştururlarken "Lorem ipsum" kullanırlar. Hiçbir dilde anlamı olmayan, ancak harflerin düzenlenişi bakımından doğal bir metin (text) görünümü veren 'Lorem ipsum" kullanımı, inandırıcı sunum taslakları hazırlayabilmesi için tasarımcıya yardımcı olur. Tasarım yüzeyindeki tipografik düzenlemenin yerine kullanılan bu taklit yazı bloğu aşağıdaki gibidir;

"
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Nunc sollicitudin nibh porta erat. Duis condimentum lorem vitae felis. Mauris id felis et sem blandit pellentesque. Nulla facilisi. Phasellus hendrerit, lectus at aliquam tristique, ante odio consectetuer felis, at molestie quam arcu sit amet ligula. Nunc scelerisque. Duis ipsum. In posuere risus quis nibh. Nulla facilisi. Nulla facilisi. In justo turpis, consectetuer eu, gravida sed, vehicula adipiscing, urna.
Cras in diam. Sed molestie est in mauris. Nullam nunc. Quisque metus tellus, tristique mattis, convallis pretium, hendrerit ut, dolor. Duis rutrum consequat erat. Nam tempor nisl a pede. Nulla scelerisque vulputate metus. Vestibulum ornare egestas felis. Duis id turpis. Nunc orci tellus, cursus ac, placerat quis, semper sit amet, leo. Etiam sodales. Nulla facilisi. Duis malesuada arcu eget ante. Nam porttitor. Nulla et mi. Donec pharetra, metus ut euismod varius, turpis purus varius neque, dignissim tincidunt neque diam sed risus. Praesent lobortis ornare metus. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus mus. Nullam commodo.
Duis euismod mollis libero. Nunc orci. Quisque eleifend, tellus a scelerisque iaculis, nunc dui pellentesque leo, in tincidunt arcu est in erat. Vestibulum arcu nisl, nonummy vel, tempor vitae, placerat et, diam. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus mus. Integer malesuada ligula nec erat. In sodales ultrices sem. Donec lacus nibh, cursus quis, ornare ac, dictum in, nisi. Duis placerat tortor sit amet purus. Proin augue. Praesent gravida euismod mauris. Nullam mollis eros vel magna.
Vestibulum dignissim. Suspendisse sollicitudin. Aliquam erat volutpat. Phasellus condimentum, ipsum vitae rhoncus lacinia, justo risus viverra lorem, consequat cursus arcu augue sit amet sem. Sed pellentesque augue in pede. Donec luctus nunc gravida tortor. Ut vestibulum dui. Duis quis sem id lectus luctus ultrices. Maecenas pulvinar pede at libero. Proin nec ipsum.
Suspendisse convallis quam a purus dignissim convallis. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus mus. Phasellus at ligula. Morbi dui urna, tristique eget, tempus quis, tempus vel, diam. Fusce quis erat. Aenean interdum nunc eget massa. Mauris purus erat, pharetra in, tincidunt vel, luctus a, justo. Nullam a dui nec risus rhoncus dictum. Sed ac nisi. Donec elit ligula, pulvinar et, rutrum quis, ultricies eget, quam. Nulla sed felis. Quisque nonummy tellus ut nunc. "

Son günlerde web 2.0 üzerinde yapılan tasarımlar için çağımıza uyarlanmış ve yeni bir Lorem İpsum türetilmiştir. Lorem İpsum 2.0 adıyla kendni duyuran bu taklit yazı bloğu
MIT Advertising Lab blogunda daha önce bu Web 2.0 markaları ve oluşturdukları dille ilgili bir haberlerden esinlenerek yola çıkan Mike Lee, işte bu Web 2.0 sitelerinin adlarını ve hecelerini kullanarak yazdığı programda yeni ve güncel Lorem Ipsum metinler üretiyor. İşte size aşağıda örnek bir paragraf... Lorem Ipsum'dan sıkılanlara bir alternatif olabilir düşüncesiyle sizlerle paylaşıyorum.

"Eskobo goowy manjam. Guba simpy bebo, zecco plazes moola gpokr. Idio moola umundo zingee jaxtr mikons foldera doostang! Soonr mog xuqa picasa wablet librivox calcoolate gpokr etsy. Meebo rollyo gataga, moo zingee geesee, fooky areae. Jangl loomia zapr meetro plazes megite tello. Vimeo bordee wikio furl zudeo klostu."

Grafik Tasarım ve Sanat Eğitimi

Grafik Tasarım Eğitiminde, Sanat eğitiminin öneminin gerekli olduğunu savunanlardanım. İyi bir sanat eğitimiyle yaratıcılığımızı geliştirebilir ve ortaya çıkarabiliriz düşüncesindeyim.Hele ki grafik tasarım alanında yaratıcı olmanın, sanat eğitiminin basamaklarını tek tek çıkarak elde edilebileceği görüşündeyim. Yaratıcılık, kendiliğinden oluşmaz, bir süreçtir. Leo Burnett'in bir zamanlar dediği gibi, "Reklâmcılıktaki tüm etkili orijinalliğin sırrı, yeni ve bilinmedik sözcük ve resimler yaratmak değildir; aksine tanıdık sözcük ve resimleri yeni ilişkiler içine yerleştirmektir." Buda belli bir görsel birikimle ve sanat eğitimiyle birlikte olur.

Ülkemizde Güzel Sanatlar Liselerinde ve Fakültelerinde Grafik Tasarım bölümlerinde, görüntü ve metin yoluyla anlatım, iletişim olanaklarının temel tasarım ilke ve elemanlarıyla birleştirilerek sanat eğitimi verilmekte. Bu eğitim, ilk olarak karakalem çalışmalardan başlayarak daha sonra boyama teknikleri, baskı teknikleri v.b. tekniklerin öğrenimi ve uygulamasıyla devam ederek ilerleyen sınıflarda yine sanat eğitimiyle birlikte bilgisayar destekli olarak verilmekte. Kısacası Grafik tasarım eğitimi sağlam bir Sanat eğitimiyle desteklenmektedir.
Günümüzde grafik tasarımcı, reklamcılıktan televizyon yayımcılığına, basından Internet’e çok sayıda iş alanında talep edilen bir meslek olarak öne çıkmaktadır. Her sektör için aranan grafik tasarımcı, estetik beğenisi gelişmiş, yaratıcı ve sağlam temeller üzerine kurulmuş bir sanat eğitimi almış olmalıdır.Grafik ürünlerinin anlatım gücü, söze dayalı anlatım gücünü aşmıştır. Aynı dili konuşmayan, yazmayan, hatta okuma-yazma bilmeyen insanlara grafik simgelerle aynı şeyleri anlatma olanağı vardır. Grafik sanatının temel işlevi bir mesajı iletmek, bir ürün ya da hizmeti tanıtmaktır. Görsel iletişim yoluyla yazı ve elemanları estetik kurallar çerçevesinde düzenlemektedir.İşte bu olanak, grafik sanatını çeşitli uzmanlık dallarını kapsayan bir meslek durumuna getirmiştir.
Grafik tasarım; reklâm dünyası, görsel medya, bilgisayar, fotoğraf, film sektörü, multimedya ve matbaacılık gibi pek çok alanı kapsamaktadır.Grafik tasarımı meslek olarak seçmek isteyenler; Öncelikle iyi bir sanat eğitimi almaları, bunun yanında görsel olarak vizyonlarını geniş tutmaları, grafik tasarım ürünleriyle ilgili bol örnek incelemeleri ve bir araç olarak grafik tasarım programlarını iyi kullanabilmeleri gerekmektedir.

Grafik Tasarım Kavramı Üzerine

İlk olarak Grafik tasarımın kavramınına odaklanıp, onu kavramız gerektiğine inanıyorum;

"GRAFİK TASARIM İLETİŞİME ANLAM KATAN SÜRECİN ADIDIR"

Meredith Davis'in bu sözünü grafik tasarımın özü olduğuna inanıyorum. Tek bir cümleyle tam anlatmış. Şimdi ilk önce Design kelimesinin anlamıyla Grafik tasarımın ne anlama geldiğini çözümlemeye başlayalım. Design sözcüğü Latince kökenli ‘designare’den türemiştir; anlamı ‘bir şeye işaret etmektir’. Etimolojik anlamda, uzakta olan bir şey işaret edilebilir; piktoral anlamda ise ‘de-sign’ birden fazla şeyin olduğu ortamda, yalnızca tek bir şeyi işaret edebilir. Design kelimesini, işaret ve semboller oluşturmak, tasarlamak Tasarımı oluşturan temeldir, şeklinde yorumlayabilirim. Bu anlamda Tasarlamak sözcüğü, işaretlemek, iz bırakmak, not etmek, altını çizmek, damga vurmak, özgün olmak, biricik ve tek olmak, belirginleştirmektir.

Tasarımın birçok tanımı vardır, fakat en geniş anlamıyla "tasarım" yaşam düzenlemelerine düzen getiren bir eğlem olduğudur.

---------------------------------------------------------------------------

Grafik ise; fotoğrafları (imgeleri), biçimleri (formları), harfleri (tipografiyi), renkleri 2boyutlu yüzey üzerinde estetik bir biçimde ve oranla yerleştirme ve bu yerleştimede özgünlük ve çekicilik oluşturma sanatıdır. Eski Yunancadaki “Grapnein” (yazmak) kelimesinden dilimize geçmiştir.

Grafik tasarım ise; baskı ve çoğaltma tekniklerinden yaralanarak belirli bir konuyu görsel yoldan yaymak amacını güden görsel bir iletişim sanatıdır. Önemli olan mesajı yada kavramı olabildiğince açık, akılda kalıcı ve doğru biçimde izleyiciye görsel olarak sunmaktır. başka bir şekilde tanımlayacak olursak, Grafik tasarım, baskı ve çoğaltma tekniklerinden yaralanarak belirli bir konuyu görsel yoldan yaymak amacını güden görsel bir iletişim sanatıdır. Önemli olan mesajı yada kavramı olabildiğince açık, akılda kalıcı ve doğru biçimde izleyiciye görsel olarak sunmaktır. Bu anlamlardan yola çıkacak olursak, grafik tasarım görsel olanın estetik biçimde iletilmesidir.

Hani günlük hayatımızda farkında olmasak da önemli bir yer tutan işaret ve semboller vardır. Bunlara zaman zaman hiç dikkat etmeyiz işte bu semboller grafik tasarımın birer öğesidir. Bir bakıma semboller sanatıdır. Örneğin giysi etiketlerindeki, ambalajlardaki semboller insanlar arasındaki iletişimi kolaylaştıran öğelerdir. İnternet sayfalarındaki ikonları örnek verebiliriz. Görsel iletişim şeklinde oluşturulmuş mesajların işitsel iletişimden belirgin bir farkı ise kalıcılığıdır. Bu anlamda tasarımda görsel unsurlar bir bütünlüğe sahip olmalıdır. Yaratıcılık başta olmak üzere, tüm bunlarıyaparken, tasarlarken Grafik tasarım ilke ve elemanları tasarımcıya yol gösterirler..

İletişim ise; Gönderici ve alıcı olarak adlandırılan iki insan ya da insan grubu arasında gerçekleşen bir duygu, düşünce, davranış ve bilgi alış verişidir.

Grafik İletişim kavramından ise; Görsellerden oluşan bilgilerin değiş-tokuşu olarak tanımlayabilirim. Yazılar, resimler ve fotoğraflar başlıca grafik iletişim araçlarıdır. Bir mesajın açık, ekonomik ve estetik yollarla üretilmesi, grafik iletişimin başlıca amacıdır. Grafik iletişimin ekonomik olması demek, mümkün olan en az sayıda görsel imgenin, mümkün olan en yüksek sayıda bilgiyi aktarabilmesi demektir. Örnek: Erkek/kadın tuvaletlerini ya da giriş çıkışı grafik imgelerden (piktogramlardan) anlarız.

Merhaba

Blogumda, grafik tasarım hakkında ne biliyorsam birikimlerimi sizlerle paylaşıcağım. Grafik tasarım ve grafik tasarım programları, hakkında bildiklerim hep burada olacak.

**Umarım hep tasarım hep tasarım demeyip, bir tasarımcı olarak , arada da hayatımı tasarlamama da izin verirsiniz.

Hepinize şimdiden güzel paylaşımlar diliyorum...